Tommy Wieringa las een aangrijpend artikel in een krant : “Een groep vluchtelingen had maanden lang rondgezworven door de Oekraïense steppe. Toen ze aankwamen in een stadje realiseerden ze zich dat ze nooit de grens waren gepasseerd. Dit vond Tommy een merkwaardig bericht maar het meest bijzondere eraan was dat ze de stoffelijke resten van één van hen bij zich droegen. Dat raakte hem heel sterk. Waarom doen ze dat? Tommy vond een link met het verhaal in het Oude Testament waarbij het Joodse volk het gebeente van Jozef met zich meedroeg gedurende de 40 jarige dwaaltocht door de woestijn. Met die parallel wilde Wieringa iets doen.
In 2012 verscheen zijn boek : “Dit zijn de namen”. In het boek zijn er twee verhaallijnen. De eerste is die van de tocht van de vluchtelingen die meer dood dan levend aankomen in het fictieve stadje Michailopol waar ze onder de hoede komen van politiecommissaris Pontus Beg. Beg wordt belast met het onderzoek naar wie de misdaad heeft gepleegd. De tweede verhaallijn is de persoonlijke zoektocht van Pontus Beg naar zingeving. Hj heeft sinds kort ontdekt dat hij van Joodse afkomst is.
Het boek gaat over “de vluchteling zonder naam”, degene die van elders komt, maar evengoed over “de vluchteling die vanbinnen in ons zit”. De mens als zoekende mens.
Tommy Wieringa schreef geen persoonlijk verhaal zoals in de andere boeken die ik hier op mijn blog al besprak maar onrechtstreeks heeft het verhaal toch te maken met zijn eigen levensloop. Hij verbleef in zijn kinderjaren op de Antillen en moest na een dramatisch ongeval naar Nederland (gedwongen terug)komen. Deze traumatische ervaring verwerkt hij in zijn boeken. “Dit zijn de namen”van de zonen van Israël .. verwijst naar de eerste regel van Exodus, het tweede boek in het Oud Testament en verwijst naar zijn eigen Exodus. Tommy heeft zich jaren lang niet thuis gevoeld in Nederland.
Ik heb het boek gelezen en herlezen. Iets in de schrijfstijl, naast het onderwerp “vluchtelingen”, sprak me aan. In een artikel zegt Tommy hierover het volgende : Ik schrijf “droog”. Hij zegt zelf dat het lang geduurd heeft voor hij dit kon. Droog schrijven moet niet worden verward met zakelijk of dor. Het heeft eerder te maken met precisie en doeltreffendheid, met zuiverheid en evenwicht.Hij vergelijkt het als het slaan van twee blokken hout op elkaar. Droog en helder. Hout op hout.
Tommy is daar heel zeker in geslaagd. Voor zijn boek ontving hij de Libris Literatuurprijs en de prijs van de Lezersjury van de Gouden Uil.
Nu vier jaar later maakte Koen Tachelet (NTGent) samen met de jonge Duitse regisseur Philipp Becker er een toneelstuk van. Ze zetten het stuk neer temidden van de actualiteit. Ze willen dat de productie de actuele discussie overstijgt van bed, bad en brood.De echte vraag is volgens hen “Wat komt erna?”. Zijn we niet alleen bereid om hulp te bieden, maar ook om samen te leven? Hoeveel mensen willen echt hun werk- en leefomstandigheden met hen delen?